odrodzić się
  • odrodzenie, oświecenie
    12.03.2010
    12.03.2010
    Jakie są reguły rządzące pisownią nazw epok? Znacznie częściej spotykam się z Odrodzeniem i Oświeceniem (pisanymi dużą literą) niż z Romantyzmem, Pozytywizmem czy Dwudziestoleciem Międzywojennym (są one pisane raczej małą literą). Czy kierując się tą tendencją, można w jednym tekście dla pewnych epok (Odrodzenie, Oświecenie) stosować dużą literę, a dla innych małą (pozytywizm, dwudziestolecie), czy też zalecana jest tu konsekwencja?
  • o kształcie i w kształcie
    7.03.2015
    7.03.2015
    Witam,
    dręczy mnie od jakiegoś czasu mały problem. Czy o kształcie i w kształcie mogą być stosowane zamiennie? Moje wątpliwości biorą się z tego, że często spotykam je używane w tym samym kontekście, lecz osobiście korzystam z pierwszego, gdy przyrównuję coś do figury geometrycznej, a ostatnie rozumiem jako np. płyn w naczyniu (przybierający kształt, który nie jest mu właściwy) lub, bardziej dosłownie, jako coś „siedzącego w kształcie” (lub Kształcie).
    Pozdrawiam
    A.B.
  • świeccy chrześcijanie
    29.03.2010
    29.03.2010
    Szanowni Państwo,
    pracuję nad tłumaczeniem z języka norweskiego. Jakim polskim wyrażeniem oddać światopogląd (a raczej jego przedstawicieli), dominujący w norweskim społeczeństwie, wyrażający się – upraszczam – poszanowaniem wartości religijnych, ale bez wiary w Boga? Tłumacz proponuje określenia: laiccy chrześcijanie (co uważam za pojęcia wykluczające się) lub humanoetycy. Co Państwo sądzą o tych propozycjach? A może jest lepsze rozwiązanie? Z góry dziękuję za odpowiedź i pozdrawiam.
    Anna
  • A jednak gotyk
    13.02.2015
    13.02.2015
    Szanowni Państwo!
    Od kilku dni zastanawia mnie kwestia pisowni nazewnictwa styli architektonicznych, ze szczególnym uwzględnieniem gotyku. Dotąd, w żadnym opracowaniu naukowym, nie spotkałam się z pisownią tego słowa z użyciem wielkiej litery; nie proponuje tego także moje wydanie Słownika wyrazów obcych PWN, choć jest ono dosyć stare… Znajoma osoba jednakowoż bardzo upiera się przy pisowni Gotyk, powołując się na fakt, że słowo to jest pochodzenia obcego oraz na słownik (nie znam wydania).
  • temat lekcji
    30.05.2013
    30.05.2013
    Szanowni Państwo,
    bardzo proszę o odpowiedź na nurtujące mnie pytanie. Czy po wyrazie Temat na tablicy powinien być dwukropek, a dalej treść tematu rozpoczęta wielką literą, np. „Temat: Co powinniśmy wiedzieć o rzeczowniku?”? Czy po tym wyrazie powinna być kropka, np. „Temat. Co powinniśmy wiedzieć o rzeczowniku?”? Treść tematu po dwukropku powinna zacząć się małą literą? Jak poprawnie powinna brzmieć ta formuła? Czy istnieje zasada, która określa taki zapis?
    Pozdrawiam
    Iwona Pomianek
  • Emanować
    31.01.2017
    31.01.2017
    Szanowni Państwo,
    w książce związanej z buddyzmem natrafiłem na zdanie: Każda ze sfer odrodzenia emanuje światło o innej barwie. Wydawało mi się, że czasownik emanować rządzi narzędnikiem, np. Każdy jej krok emanuje zmysłowością. A może wynika to ze znaczenia, które różni podane przykłady?

    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik
  • Kawalerowie i damy Orderu Uśmiechu

    29.03.2023
    29.03.2023

    Dama Orderu Uśmiechu.

    W Polsce wiele szkół nosi imię Kawalerów Orderu Uśmiechu. Patronują im osoby, które otrzymały to sympatyczne odznaczenie. Ale w tym gronie są zarówno mężczyźni, jak i kobiety. Czy panie, które otrzymały Order Uśmiechu, mogą więc być nazywane Kawalerami Orderu Uśmiechu? Czy nie jest tak, że powinno się obowiązkowo mówić w tym kontekście o Damach Orderu Uśmiechu? Sprawa nie jest błaha, zwłaszcza podczas szkolnych jubileuszy szkół, podczas których kobiety witane są jako kawalerowie. Jeśli mam rację, to wspomniane szkoły powinny raczej nosić nazwę Dam i Kawalerów Orderu Uśmiechu. Proszę o rozstrzygnięcie dylematu.

    Andrzej

  • na Słowacji czy w Słowacji?
    25.10.2008
    25.10.2008
    Czy to prawda, że zmienił się przyimek uznawany za poprawny w wyrażeniu: na Słowacji – z na na w?
    Dziękuję uprzejmie, Anna Pankiewicz
  • Nazwy teorii i pojęć abstrakcyjnych

    23.10.2022
    23.10.2022

    Dzień dobry,

    chciałbym prosić o rozwianie wątpliwości w takiej kwestii:

    jeżeli autor w publikacji niebeletrystycznej konstruuje swoją teorię sztuki i wprowadza nazwy do opisu zjawisk zachodzących w obrębie tej teorii, jak powinniśmy je poprawnie zapisać? Dodam, iż nazwy są często metaforyczne, dwuczłonowe, inne znowuż trzywyrazowe. Poniżej przykłady:

    • Niebieskie Lustro
    • Krok w Abstrakcję

    Chodzi mi oczywiście o zastosowanie wielkich liter, kursywy, cudzysłowu.

    Pozdrawiam

    Krzysztof Bąk

  • niszowy nuworysz
    3.10.2006
    3.10.2006
    Witam,
    bardzo proszę o możliwie najdokładniejsze wskazanie znaczenia oraz etymologii wyrazów: niszowy oraz noworysz.
    Serdecznie dziękuję – babuleńka
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego